Personal hygiene for women အမ်ိဳးသမီးမ်ား တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး

1. Dear Sayar, I would like to ask about Alum. Can I use attached instruction? How long do I need to use if I can use it?
2. ဆရာရွင့္ ရိုင္းသြားခဲ့ရင္ နားနဲ႔မနာဖ၀ါးနဲ႔နာေပးပါရွင့္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ မိႈတက္တဲ့ေရာဂါ ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းပါရွင့္။ အျဖဴဖတ္ေတြဆင္းတယ္ အနံ႔ေတာ့မရွိဘူး။ အနည္းငယ္ ယားယံတယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္ ေသာက္ရင္ေပ်ာက္တယ္လို႔ေတာ့ၾကားဖုူးပါတယ္။
ေနာက္ ဘာေဆးေသာက္ရင္ ေပ်ာက္ႏိုင္ပါသလဲရွင့္။ မိုးတြင္းမွာ အတြင္းခံေတြ မေျခာက္တေျခာက္ေတြဝတ္မိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ လက္ထရိန္က ထြက္လာရင္လဲ အတြင္းခံမွာ ေရေတြ စိုသြားပါတယ္။ တေနကုန္ အတြင္းခံကစိုေနလို႔ အဲလိုျဖစ္တာမ်ားလားရွင့္။ ဘယ္လို ကုသမႈခံယူရပါမလဲရွင္။ ကလိုထရီဒန္ ဆိုေသာ ထည့္ေဆး သံုးျပီး ၄ ရက္ေလာက္သံုးျပီးေနာက္ မယားေတာ့ေပမဲ့ အျဖဴဖတ္ေတြ အရမ္းဆင္းပါတယ္ရွင့္။ ပထမ ၆ရက္သံုးျပီးေနာက္ အျဖဴဖတ္ေတြဆင္းတာ မသက္သာေသးလို႔ ေနာက္ တစ္ကဒ္သံုးတာ ၅ ရက္ေျမာက္ရွိပါျပီ။ စုစုေပါင္း ၁၁ ရက္မွာ လံုးဝမသက္သာပါဘူး။ မယားေပမဲ့ အျဖဴဖတ္ေတြ အေထြးလိုက္ဆင္းတာပါ။ အနံမရွိပါ။ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့မလဲရွင့္။ ေဆးကိုေတာ့ လက္ေသခ်ာေဆးျပီး လက္ဆံုးတဲ့အထိထည့္တာပါပဲရွင့္။ ဒါေၾကာင့္ ေသာက္ေဆးရွိပါသလားရွင္။ ေသာက္ေဆး ညႊန္းေပးေစလိုပါသည္။ ဆရာနဲ႔လူနာၾကားက ပြင့္လင္းမႈလို႔ျမင္ေပးပါရွင္။ က်မ အပ်ိဳပါဆရာ။

တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး လိုတာထက္မပိုသင့္ပါ။ အဆန္းေတြ မသံုးသင့္ပါ။ ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ အက်ိဳးရွိေစတဲ့ ပိုးေတြ ရွိေနတာ ေကာင္းတယ္။ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေတြနဲ႔လုပ္ရင္ အေကာင္းေတြေရာ ေသေစျပီး မိႈပိုးဝင္လာေစတတ္တယ္။ ရိုးရုိးဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသန္႔ဆိုရင္ လံုေလာက္ပါတယ္။ ေမႊးတိုင္း မေကာင္းပါ။ ေစ်းၾကီးတိုင္း မေကာင္းပါ။ အတြင္းခံ (ေကာ္တြန္) သာသံုပါ။ ဖံုးကြယ္ထားအပ္တဲ့ အတြင္းေနရာေတြ ပူေႏြး စိုထိုင္းေနတာ ၾကာရင္ မေကာင္းပါ။ ေရေဆးျပီး ေရကိုေျခာက္ေသြ႔ေစပါ။ ေလသလပ္တာ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ေပးပါ။”

အမ်ိဳးသမီးေတြ အျဖဴဆင္းရင္
ရာသီလာေနခ်ိန္ဆိုတာ ပိုးဝင္ဘို႔ အေျခအေနေကာင္းတခုျဖစ္တယ္။ အျဖဴဆင္းလို႔ ေဆးေသာက္၊ ေဆးထည့္ေနရရင္ ရာသီလာေနခ်ိန္မွာလဲ ဆက္လုပ္ရမယ္။ အိမ္ေထာင္သည္ေတြဆိုရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုးကို ေဆးတျပိဳင္တည္းကုသရမယ္။ အမ်ိဳးသမီး-မိန္းကေလးေတြမွာ အျဖဴဆင္းျပီး၊ ယားတာက ခဏခဏျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္) ပိုးဝင္လို႔ျဖစ္တယ္။ လိင္ဆက္ဆံမႈနဲ႔မဆိုင္ဘဲျဖစ္တတ္တယ္။ (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္) အမ်ိဳးအစားကေတာ့ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါေနရာကို သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ရင္ ဆပ္ျပာက (အယ္လ္ကာလီ) ဓါတ္ပါတာမ်ိဳး မသင့္ပါ။ ေရေမႊးမသံုးပါနဲ႔။ ပိုးေသေဆးပါတဲ့ ေဆးေၾကာအရည္ မသံုးပါနဲ႔။ ဝါဂြမ္းနဲ႔လုပ္တဲ့ အတြင္းခံသာဝတ္ဆင္ပါ။ ရာသီလာစဥ္သံုးပစၥည္း သန္႔ပါေစ။ ေနရာကို ေျခာက္ေသြ႔ေနပါေစ။ မိုးရာသီမွာ အထူးဆင္ျခင္ပါ။ ခပ္စိုထိုင္းထိုင္းနဲ႔ ပူေႏြးေႏြးအေျခအေနကို ဖန္းဂတ္ေတြက ၾကိဳက္တယ္။

ကူးစက္ေရာဂါ မဟုတ္တာေတြ
အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း၊ ေဆးဝါးေတြနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔ မတည့္-မသင့္လို႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးလမ္း သန္႔ရွင္းေအာင္ သံုးတဲ့ ဗဂ်ိဳင္းနားကို ျဖန္းေဆး-ပန္းေဆးနဲ႔ သုတ္ပိုးေသဆး ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ အေမႊးအၾကိဳင္ ဆပ္ျပာေတြ မတည့္ဘူး။ တခ်ိဳ႕ အဝတ္ေလွ်ာ္သံုး Fabric softeners ေတြနဲ႔ မတည့္ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ မရေအာင္ထည့္တဲ့ IUCD ထည့္သူ ၅% မွာ ပိုးဝင္တတ္တယ္။

ဆရာဝန္မလိုတဲ့ အေထာက္အကူနည္းေတြ
(ေရာဂတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ စားေပးသင့္တယ္။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) လိမ္းေဆး၊ ထံုေဆးလိမ္းရင္ နာတာ၊ ယားတာ သက္သာေစမယ္။ Vinegar douches ဆိုတဲ့ (ဗဂ်ိဳင္းနား) သန္႔ေအာင္ ဗနီဂါနဲ႔ ေဆးေၾကာနည္း မသင့္ပါ။ မ-အဂၤါေနရာ သန္႔ရွင္းေရးကို လိုတာထက္ မပိုေစနဲ႔။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဟာ သူ႔အလိုလို သန္႔ေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ မိႈေတြက စိုထိုင္းျပီး ပူေႏြးတာကိုၾကိဳက္တယ္။ အတြင္းခံ (ေကာ္တြန္) သာသံုးပါ။ အတြင္းေနရာေတြကို ေလသလပ္ခ်ိန္ လုပ္ယူပါ။ လိင္ဆက္ဆံတာမွာ အထူးသတိထားပါ။ ပဋိဇီဝေဆးကို လိုမွသာသံုးပါ။

ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္တာ
သန္႔ရွင္းေရး နည္းလို႔လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ပိုးက အဝတ္စိုလိုမ်ိဳးမွာ ၁ နာရီေလာက္ ရွင္ေနႏိုင္လို႔ အဝတ္စိုကို အတူသံုးမိရင္ ကူးႏိုင္တယ္။ ဖိုဆိုရင္ ယင္ဖိုေတာင္ မသန္းဘူးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာေတာင္မွ ဗက္တီးရီးယား အေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ရတတ္တယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) သန္႔ခ်င္လို႔ ပိုးသန္႔ေဆးပါတဲ့ ေဆးရည္သံုးရင္ ျဖစ္တာမ်ိဳး ေျပာတာပါ။ အဲလိုေဆးရည္ကို ဆရာဝန္မညႊန္ဘဲ မသံုးပါနဲ႔။

ေမြးလမ္းေၾကာင္းယားတာ
အပ်ိဳစင္ေတြအတြက္ အားနာရတယ္။ သူတို႔လဲျဖစ္ၾကတယ္။ အျဖစ္မနည္းပါ။ တခ်ိဳ႕မွာ တခါတေလသာ ျဖစ္ျပီး တခ်ိဳ႕ တာရွည္ျဖစ္တယ္။ တာရွည္နဲ႔ ခဏခဏ ျဖစ္ဖန္မ်ားရင္ ေနာင္မွာ ကင္ဆာအထိ ျဖစ္မလာဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔၊ ရွားလြန္းပါတယ္။

ေအာက္ခံေရာဂါ တခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ေရာဂါရယ္လို႔ မဟုတ္ဘဲ အစိုဓါတ္ကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အစိုဓါတ္ဆိုတာ ဆီးစိုေနတာ၊ ဝမ္းသြားတာ နဲနဲေပက်န္တာ၊ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ။ အစားအေသာက္ထဲမွာ ကိုယ္နဲ႔ အဆင္မေျပတာ ဥပမာ ေကဖင္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ ေျမပဲ ပါေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ဗဂ်ိဳင္းနား အနံ႔ဆိုးေနတာျဖစ္ေနရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ -
• အနံ႔ဆိုးက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ေသးရင္ စိတ္ဖိစီးမႈ ရွိလာတတ္တယ္။ လူေတာသူေတာ တိုးဘို႔ရာမွာ အခက္အခဲ ရွိလာႏိုင္တယ္။
• တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ နည္းလို႔လားဆိုျပီး သန္႔ရွင္းေရကို ပိုလုပ္ပါလိမ့္မယ္။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရာမွာ သတိထားစရာေတြ ရွိတယ္။ ေဆးဆိုင္ေတြက ေဆးေၾကာရည္တိုင္းက ေနရာတိုင္းအတြက္ မသံုးသင့္ပါ။ ပိုးရွိသမွ်ကို ေသေစတာ မေကာင္းပါ။ ကိုယ္ထဲ၊ ကိုယ္ေပၚမွာ ပိုးဆိုတာေတြ အျမဲရွိေနတယ္။ သူ႔ေရာမွာ သူ႔အမ်ိဳးအစားရွိေနတာက ေကာင္းတယ္။ ရွိသင့္တာေတြကု ရွင္းလိုက္ရင္ မွ်ေျခပ်က္မယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားကို ပိုးေသေဆးနဲ႔ ေဆးတာမ်ိဳးေၾကာင့္ မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္) ပိုး ဝင္လာႏိုင္တယ္။
• (ဗဂ်ိဳင္းနား-ဖလိုရာ) ဆိုတာ သူ႔ဖါသူရွိေနသင့္တဲ့ ပိုးေတြကိုေခၚတယ္။ မိုက္ခရိုဖီးလစ္ ဗက္တီးရီးယားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ (လက္တိုဗက္ဆီးလိုင္) ဆိုတာေတြက အဓိကက်တယ္။ အကာကြယ္ေပးေနတ့ဲ ပိုးမ်ိဳးသာျဖစ္တယ္။ အက္စစ္ဓါတ္ကို ထိန္းေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဂ်ိဳင္းနားကို လိုတာထက္ပိုျပီး ေဆးေၾကာရင္ ဒီအက္စစ္ဓါတ္အေျခအေန ေျပာင္းသြားျပီး ပိုးသစ္ေတြ ဝင္လာေစႏိုင္တယ္။ အသစ္ဝင္တဲ့ပိုးေတြကို ေရာဂါရေစတဲ့ပိုးေတြလို႔ေခၚတယ္။
• အလြန္အကြ်ံေဆးေၾကာျခင္း၊ ေဆးျဖန္းျပီးေဆးေၾကာျခင္း၊ အဝတ္အစား တင္းၾကပ္ေနေအာင္ ဝတ္ဆင္ျခင္း၊ ဓါတုေဆးေတြ ဥပမာ အေမႊးအၾကိဳင္ပါတဲ့ေဆးေၾကာရည္၊ ပိုးေသေဆးဆပ္ျပာေတြသံုးရာကေန ဗဂ်ိဳင္းနားေရာင္တာနဲ႔ မိႈပိုးဝင္တာေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္တားနည္း၊ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲ ပစၥည္းထည့္ထားတာ၊ အသြင္းအထုတ္ လုပ္တာ၊ အတူေနတာမွာ စအိုလမ္းနည္းကို ဗဂ်ိဳင္းနားလမ္းနည္းနဲ႔တြဲျပီး ဆက္ဆံတာ၊
• အိမ္ေထာင္သည္ေတြဟာ အတူေနျပီးတဲ့ေနာက္ ဆီးသြားတဲ့ အေလ့အက်င့္ လုပ္သင့္တယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနာထဲကို အသစ္ဝင္လာတဲ့ ပိုးေတြက ဆီးလမ္းကို ေရာက္လာမွာကို တားရာ ေရာက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၤလာေဆာင္ကာစ သတို႔သမီး အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဟန္းနီးမြန္း ဆီးေအာင္တာ ျဖစ္ၾကရတယ္။
• မိန္းကေလးတိုင္း ကိုယ္နံ႔ မတူတတ္တာထဲမွာ ဒီေနရာက အနံ႔လဲပါတယ္။ သဘာဝပါ။ ရာသီဆင္းခ်ိန္မွာလဲ အနံ႔မတူ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဆင္းတဲ့ရာသီေသြးက ေဟာင္းေနတာဆိုရင္ တမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမ့ေလွ်ာ့ျပီး ရာသီလာတံုးသံုးတဲ့ Tampon ကို မထုတ္ဘဲထားမိရင္လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။

မိန္းမကိုယ္ ယားျခင္း ျဖစ္ရင္ -
• Moisturisers (Emollients) ေဆးကို ခရင္၊ လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ဘာလို႔ ယားတာ ျဖစ္ျဖစ္ေနေန သက္သာေစမယ္။ ေဆးမ်ားသြားလို႔လဲ ကိစၥမရွိဘူး။
• ယားလို႔ ကုပ္ရင္ ပိုဆိုးေစတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုး မကုပ္မိေအာင္ ထိန္းပါ။ (ေကာ္တြန္) လက္အိတ္သံုးပါ။ လက္သည္း အတိုျဖတ္ပါ။ လက္သည္းနီဆိုးတာ သတိထားပါ။
• (ေကာ္တြန္) ၁ဝဝ% ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္ကိုသာ ဝတ္ဆင္ပါ။ အၾကပ္ေတြ မဝတ္ပါနဲ႔။
• အတြင္းခံကို ေန႔တိုင္းလဲလွယ္ပါ။ စိုထိုင္းတာမ်ားရင္ တေန႔တခါမက လဲပါ။
• ေနလို႔ရတဲ့ ေနရာ-အခ်ိန္ေတြမွာ အတြင္းခံ မဝတ္ဘဲေနပါ။ ေလသလပ္ခံပါ။
• ေရနဲ႔ ေန႔တိုင္း မိန္းမကိုယ္ကို အသာအယာ ေဆးေၾကာပါ။ Feminine hygiene sprays and douches ကရိယာေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ မသံုးဘဲသာ ေဆးပါ။
• ေရကို အေပၚကေနေလာင္းခ်နည္းက စည္ပိုင္းထဲ စိမ္ခ်ိဳးတာထက္ ေကာင္းတယ္။
• ေရမေျခာက္ေသးခင္ အတြင္းခံ မဝတ္ပါနဲ႔။
• ဆံပင္ ေခါင္းေလွ်ာ္တာကို သီးသန္႔လုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္က ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆးေတြက ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ သတိထားပါ။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေျပာင္းသံုးပါ။ မသံုးဘဲ ေနလို႔ရရင္ မသံုးပါနဲ႔။
• (ကြန္ဒြမ္) မွာ သုက္ပိုးသတ္ေဆးလဲ တြဲထားတာဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ ၾကည့္ပါ။
• ဆီးစပ္ေမႊး မရိတ္ပါနဲ႔။
• စိတ္ဖိအား မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
• သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာမွာ (ထိုင္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ) လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီသာ တလမ္းသြား လႈပ္ရွားပါ။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။

ဆက္တြဲဖတ္ႏိုင္တာေတြလဲေရးထားပါတယ္။ အမ်ားအတြက္မသင့္လို႔ ေမးတဲ့သူေတြဆီကိုသာ တိုက္ရိုက္ပို႔ေပးပါမယ္။
1. Vaginal Discharge ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း
2. Vaginal infections ေမြးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း
3. Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ ယားျခင္း
4. Vaginal odor (ဗဂ်ိဳင္းနား) အနံ႔ဆိုးေနျခင္း